بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اقدام کریم خان، دادستان دیوان بینالمللی کیفری را در صدور حکم بازداشت برای او و وزیر دفاع اسرئیل به دلیل جنگ غزه، نه تنها علیه خود و وزیر دولتش خواند بلکه آن را اقدام علیه کل کشور اسرائیل دانست.
واکنشهای داخلی و بینالمللی به تصمیم کریم خان در زمینه درخواست صدور حکم بازداشت برای رهبران اسرائیل و حماس همچنان ادامه دارد.
نتانیاهو شامگاه دوشنبه در پیامی ویدیویی مستقیما از دادستان دیوان پرسید که «با کدام پررویی هیولاهای حماس را که مردم اسرائیل را به قتل رساندند، قصابی کردند، سوزاندند، به آنها تجاوز کرده و آنان را به گروگان گرفتند»، با ارتش اسرائیل مقایسه میکند که «جنگی مشروع» را پیش میبرد؟
کریم خان روز دوشنبه در مصاحبهای با سیانان اعلام کرد به اتهامات گوناگونی از جمله «جنایت علیه بشریت»، از قضات دیوان بینالمللی کیفری درخواست کرده برای بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل و همچنین یوآو گالانت، وزیر دفاع، حکم بازداشت صادر کنند.
به گفته دادستان ارشد دیوان کیفری بینالمللی، «دلایل قابل قبولی» وجود دارند که نشان میدهند این دو مقام اسرائیلی دستکم از هشتم اکتبر ۲۰۲۳ در «جنایات جنگی» و «جنایات علیه بشریت» در نوار غزه دست داشتهاند.
کریم خان همچنین خواستار صدور حکم بازداشت برای اسماعیل هنیه، رییس دفتر سیاسی حماس، محمد ضیف، فرمانده نظامی گردانهای قسام و یحیی سنوار، از رهبران ارشد حماس در غزه شد.
این سه نفر به ارتکاب «جنایات جنگی» و «جنایات علیه بشریت»، از جمله کشتار، قتل، گروگانگیری، تجاوز و خشونت جنسی، شکنجه، رفتار ظالمانه و توهین به کرامت انسانی در خاک اسرائیل و نوار غزه متهم شدهاند.
فلسطینیان به دلیل درخواست صدور حکم بازداشت برای رهبران حماس از این تصمیم کریم خان انتقاد کردهاند.
نتانیاهو اقدام کریم خان را «یهودیستیزی جدید» خواند که از کمپهای دانشگاهی به لاهه رسیده و تاکید کرد این اقدام جلوی ادامه عملیات اسرائیل برای سرنگون کردن حماس و رسیدن به پیروزی قطعی را نخواهد گرفت.
کریم خان در حالی دیروز تصمیم خود را اعلام کرد که قرار بود دیشب هیاتی از دیوان بینالمللی وارد اسرائیل شود تا مقدمات حضور دادستان در این کشور را فراهم کند.
به نوشته تایمز اسرائیل، خان قرار بود در این سفر در جریان نحوه تصمیمگیری در رهبری سیاسی و نظامی اسرائیل درباره جنگ و همچنین تلاشها برای رساندن هر چه بیشتر کمکهای بشردوستانه به نوار غزه قرار بگیرد.
به نوشته این وبسایت خبری، همچنین این موضوع که دادستان دیوان کیفری لاهه تصمیم خود را در برابر دوربین سیانان اعلام کرده، موجب خشم بیشتر مقامات اسرائیلی شده که میگویند کریم خان به دنبال جلب توجه خبری بوده است.
محکومیت این اقدام خان تنها از سوی نتانیاهو نبوده است.
سیاستمداران اسرائیلی از هر دو سوی نقشه سیاسی این کشور، این اقدام را محکوم کردند.
۱۰۶ نماینده کنست (پارلمان اسرائیل) از احزاب ائتلاف حاکم و اپوزیسیون، روز دوشنبه ۳۱ اردیبهشت با امضای نامهای مخالفت خود را با این تصمیم کریم خان اعلام کردند.
خانوادههای گروگانهای اسرائیلی نیز با صدور بیانیهای در عین حال که از درخواست صدور حکم بازداشت برای رهبران حماس استقبال کردند، مقایسه آنها با رهبران اسرائیل را محکوم کردند.
این اقدام کریم خان با واکنشهای بینالمللی بسیاری نیز روبهرو شده است.
جو بایدن، رییس جمهوری ایالات متحده، این اقدام را ناعادلانه توصیف و تاکید کرد که هیچ مقایسهای نمیتواند بین رهبران اسرائیل با رهبران حماس صورت گیرد.
بایدن افزود: «آنچه در غزه اتفاق میافتد نسلکشی نیست. ما این اتهام را رد میکنیم.»
او گفت: «ما در کنار اسرائیل هستیم تا یحیی سنوار و بقیه قصابان حماس را از بین ببریم. ما میخواهیم حماس شکست بخورد. ما با اسرائیل همکاری میکنیم تا این اتفاق بیفتد.»
با اینکه مذاکرات بین اسرائیل و حماس برای آزادی گروگانها به بنبست رسیده، رییس جمهوری آمریکا قول داد از تلاش برای آزادی آنها دست نکشد.
او بار دیگر خواستار آتشبس فوری در غزه شد.
بایدن در ماههای اخیر درباره نحوه مدیریت جنگ غزه با فشارهای فزاینده در حزب دموکرات مواجه شده است.
او در سراسر آمریکا نیز با اعتراضات طرفداران فلسطین روبهرو شده است.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، مقایسه اسرائیل و حماس از سوی خان را «شرمآور» توصیف کرد.
او مشروعیت اقدام کریم خان را با توجه به اینکه قرار بود به زودی به اسرائیل سفر کرده و پس از شنیدن صحبت مقامات اسرائیلی تصمیم بگیرد، رد کرد.
بلینکن بار دیگر تاکید کرد دیوان بینالمللی کیفری هیچ مشروعیتی برای رسیدگی به مناقشه اسرائیلی-فلسطینی ندارد؛ از جمله به این دلیل که اسرائیل و همچنین ایالات متحده عضو این دیوان نیستند.
مقامات شماری از کشورهای عضو دیوان کیفری لاهه نیز این درخواست کریم خان و به ویژه مقایسهای را که بین مقامات اسرائیل و حماس کرده، محکوم کردند.
در میان این کشورها میتوان به بریتانیا، ایتالیا، آلمان، اتریش و جمهوری چک اشاره کرد.
از سوی دیگر وزیر امور خارجه بلژیک و وزارت خارجه فرانسه و همچنین رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا بدون حمایت مستقیم از اقدام کریم خان، از کلیت دیوان بینالمللی کیفری حمایت کردند.
در خود اسرائیل، بنی گانتز، عضو کابینه جنگ اسرائیل، تصمیم کریم خان را «جنایتی با ابعاد تاریخی» توصیف و از آن انتقاد کرد.
او اضافه کرد ارتش اسرائیل در عملیات نظامی خود در غزه به قوانین بینالمللی پایبند بوده است.
یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسرائیل، اقدام دادستان دیوان کیفری بینالمللی را در قرار دادن نام نتانیاهو در کنار ضیف و سنوار، «یک خطای سیاسی هولناک» و تصمیمی «نابخشودنی» خواند.
او تاکید کرد اسرائیل نمیتواند بپذیرد که با حماس مقایسه شود.
ایتمار بنگویر و بزالل اسموتریچ، دو وزیر راستگرای دولت اسرائیل هم کریم خان را به یهودیستیزی متهم کردند.