دوشنبه ۱۱ تیر، ژاپن با پرتاب موشک جدید «پرچمدار اچ‌-۳» (flagship H3) یک ماهواره ارتقا یافته را برای بررسی بلایای طبیعی و امنیتی در مدار زمین مستقر کرد. این ماهواره با حس‌گر مادون قرمز ساخته وزارت دفاع ژاپن، قادر به نظارت بر فعالیت‌های نظامی، مانند پرتاب موشک است.

آژانس اکتشافات هوافضای ژاپن (JAXA)، در یک پخش زنده گفت که موشک شماره سه اچ‌-۳، از مرکز فضایی تانگاشیما در یکی از جزایر جنوب غربی ژاپن پرتاب شد و طبق برنامه حدود ۱۶ دقیقه بعد، ماهواره‌ای که حمل می‌کرد را آزاد کرد.

پرتاب روز دوشنبه، با یک رو تاخیر به دلیل بدی آب و هوا در محل پرتاب، انجام شد.

ماهواره رصد زمینی پیشرفته یا آلوس-۴ (ALOS-4) در درجه اول وظیفه رصد زمین و جمع‌آوری داده‌ها را برای واکنش به بلایای طبیعی و تهیه نقشه بر عهده دارد.

ژاپن از قابلیت حمل و نقل فضایی با ثبات همراه با رقابت تجاری، به عنوان کلید برنامه فضایی و امنیت ملی خود یاد می‌کند.

صنایع سنگین میتسوبیشی به عنوان پیمانکار اصلی آژانس اکتشافات هوافضای ژاپن در حال توسعه سیستم پرتاب اچ‌-۳ به عنوان جانشین اصلی‌ترین سیستم فعلی خود است که باید پس از دو پرواز دیگر بازنشسته شود.

میتسوبیشی در نهایت تولید و راه‌اندازی موشک‌های اچ‌-۳ را در اختیار خواهد گرفت و امیدوار است با کاهش هزینه پرتاب به حدود نیمی از سیستم فعلی، آن را از نظر تجاری مقرون به صرفه کند.

آلوس-۴، جانشین آلوس-۲ خواهد شد و می‌تواند منطقه بسیار وسیع‌تری را رصد کند.

ژاپن قصد دارد تا جای ممکن از هر دو ماهواره استفاده کند.

ژاپنی‌ها در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ آلوس‌-۳ را به عنوان محموله در اولین تجربه موشک اچ‌-۳ به فضا پرتاب کردند اما دقایقی بعد از پرتاب متوجه نقص فنی در سیستم‌های اشتعال موشک شده و برای جلوگیری از سقوط ماهواره در مناطق مسکونی، با ارسال دستوری به سیستم پایان پرواز (FTS)، ماهواره را در آسمان منفجر کردند.

موشک چین پس از «پرتاب تصادفی» سقوط کرد

روز یک‌شنبه ۱۰ تیر ۱۴۰۳ در چین، موشک تیانلانگ-۳ (Tianlong-3) پس از جدا شدن از سکو، به طور تصادفی پرتاب شد.

تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد این موشک پس از لحظاتی به سوی زمین برمی‌گردد و در دامنه یک کوه در استان هنان در مرکز چین منفجر می‌شود.

شرکت فن‌آوری تیانبینگ (Tianbing) پکن که این موشک را ساخته اعلام کرد در مرحله اول، تیانلانگ-۳ به دلیل نقص ساختاری در حین آزمایش از سکوی پرتاب خود جدا شد.

به گفته مقامات چینی، این موشک در ۱/۵ کیلومتری محل سکوی پرتاب سقوط کرد و انفجار آن تلفات جانی به همراه نداشت.

سقوط بقایای موشک در چین پس از پرتاب اتفاق بی‌سابقه‌ای نیست اما بسیار نادر است که بخشی از یک موشک، پروازی برنامه‌ریزی نشده از محل آزمایش خود انجام داده و سقوط کند.

موشک‌هایی که سقوط می‌کنند

سقوط موشک‌های فضایی، اتفاقی تازه‌ یا مختص تکنولوژی‌های آسیایی نیست.

۳۱ فروردین ۱۴۰۲ شرکت اسپیس‌ایکس (spaceX)، بزرگ‌ترین موشک جهان به نام «استارشیپ» را در مرحله اول با موفقیت پرتاب کرد.

این پرتاب در مرحله جداسازی از بوستر موفق نبود و این غول ۱۲۰ متری پس از حدود چهار دقیقه و چند چرخش به دور خود، منفجر شد.

هشت ماه بعد و در آبان ۱۴۰۲، دومین پرواز آزمایشی استارشیپ از زمین بلند شد.

این فضاپیمای بدون خدمه قبل از «قطع ارتباط مهندسین با آن»، به ارتفاع حدود ۱۴۸ کیلومتری از زمین رسید اما حدود هشت دقیقه پس از آغاز ماموریت، دوربین‌هایی که استارشیپ را ردیابی می‌کردند، چیزی شبیه به انفجار را نمایش دادند تا این ماموریت هم در نهایت شکست بخورد.

رقابت فضایی ادامه دارد

هم‌اکنون ۷۸ آژانس فضایی در کشورهای مختلف فعال‌اند که از این تعداد دست‌کم ۲۳ آژانس امکان پرتاب موشک با قابلیت حمل ماهواره به فضا را دارند.

شش آژانس‌ فضایی آمریکا، اروپا، هند، چین، ژاپن و روسیه نیز قابلیت اکتشاف فرازمینی دارند. این قابلیت شامل ظرفیت ترک منطقه محلی در اطراف سیاره زمین برای ماموریت‌های ماه یا سایر اجرام منظومه شمسی است.

با افزایش کشورهایی که سودای دست‌یابی به فضا دارند و وابستگی هر چه بیشتر انسان به تکنولوژی‌‌های ماهواره‌ای، رقابت گسترده‌ای بین کشورهای مختلف در جریان است و در آینده باید منتظر آزمایش‌های بیشتر بود.