بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در سخنرانی روز چهارشنبه خود در کنگره وعده داد گروگانهای اسیر در غزه را به خانه بازگرداند، از دموکراتها و جمهوریخواهان برای حمایتشان از اسرائیل تشکر کرد، به تندی از ایران (جمهوری اسلامی) انتقاد کرد و قول داد حماس را نابود کند.
تحلیلگران معتقدند مرور ۴۵ دقیقه سخنرانی نتانیاهو نشان میدهد او بیش از آنکه بر مذاکره برای آتشبس و در نتیجه آزادی گروگانها متمرکز باشد دنبال پیروزی در جنگ غزه و از بین بردن حماس است.
برخی گزارههایی که تحلیلگران را به این نتیجه میرساند، نکاتی بود که نتانیاهو در صحبتهای خود برجسته کرد. او تلاش کرد اعضا کنگره را ترغیب کرد «ابزارهای لازم را به ما بدهید و ما کار را تمام خواهیم کرد.» او سپس قول داد: «ما تا رسیدن به پیروزی مبارزه خواهیم کرد.»
او در جایی دیگر از صحبتهایش گفت: «اسرائیل تا زمانی که تواناییهای نظامی حماس را نابود کند، حکومت آن در غزه را پایان دهد و تمام گروگانهای ما را به خانه بازگرداند، خواهد جنگید.»
تحلیلگران میگویند سخنان نخستوزیر اسرائیل شبیه به کسی نیست که در آستانه امضای توافق آتشبس باشد، این در حالیاست که مقامات آمریکایی و اسرائیلی در روزهای اخیر در گفتگوهای مختلف بارها تائید کردهاند که توافق در دسترس است، اما رسیدن به توافق به این بستگی دارد که اینکه آیا نخستوزیر میخواهد توافق کند یا خیر.
نتانیاهو در صحبتهایش تلاش کرد لحن و بیانی دو حزبی داشته باشد تا در ایالات متحده برای اسرائیل حمایت جلب کند و از هر دو رییسجمهور فعلی و قبلی آمریکا، جو بایدن و دونالد ترامپ تشکر کرد.
جمهوری اسلامی و اسرائیل، جنگ خیر و شر
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در جریان صحبتهایش در کنگره آمریکا در واشنگتن دیسی تلاش کرد برای کشورش حمایت دو حزبی جلب کند و پیشنهاد داد به رهبری ایالات متحده و اسرائیل یک اتحاد ضد جمهوری اسلامی در خاورمیانه تشکیل شود.
نتانیاهو بعد از ظهر چهارشنبه در جلسه مشترک کنگره ایالات متحده گفت: «همه کشورهایی که با اسرائیل در صلح هستند و همه کشورهایی که با اسرائیل صلح خواهند کرد باید دعوت شوند تا به این اتحاد بپیوندند. ما شمهای از تاثیر این اتحاد بالقوه در ۱۴آوریل دیدیم. بیش از نیم دوجین کشور به رهبری ایالات متحده در کنار اسرائیل ایستادند تا صدها موشک و پهپادهای شلیک شده از سوی ایران علیه ما را خنثی کنند.»
این اولین سخنرانی نتانیاهو پس از حمله حماس در ۷اکتبر و حمله تلافیجویانه اسرائیل به غزه بود، که تهران و تلآویو را به جنگی تمام عیار نزدیکتر کرده است، و موجب شد هر دو کشور برای اولین بار با اعلام رسمی و قبول مسئولیت به سرزمین یکدیگر حمله کنند.
نتانیاهو با اشاره به اینکه برای جمهوری اسلامی، اسرائیل و آمریکا همانند هم هستند، گفت: «برای ایران، اسرائیل هدف اول است و آمریکا بعدی است، بنابراین وقتی اسرائیل با حماس میجنگد، ما با ایران میجنگیم. وقتی با حزبالله میجنگیم، با ایران میجنگیم. وقتی با حوثیها میجنگیم، با ایران میجنگیم. و وقتی با ایران میجنگیم، با رادیکالترین و مرگبارترین دشمن ایالات متحده آمریکا میجنگیم.»
سخنرانی نتانیاهو، واکنش فوری گروههای فلسطینی و علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی را به دنبال داشت. خامنهای در همان زمانی که نخستوزیر اسرائیل در حال سخنرانی در کنگره آمریکا بود، در حساب رسمی خود در ایکس به زبان عبری مطلبی منتشر کرد و هر دو کشور را به دلیل «شکست» در برابر حماس زیر سوال برد.
خامنهای در این پست در ایکس نوشته است: «قدرت مقاومت روز به روز بیشتر آشکار میشود. یک سیستم بزرگ مانند ایالات متحده، در تمام ابعاد نظامی، سیاسی و اقتصادی، در مبارزه با حماس پشت صهیونیستها ایستاده است، اما نتوانستهاند آن را به زانو درآورند.»
نتانیاهو در سخنرانی یک ساعته خود سعی داشت قانونگذاران آمریکایی و افکار عمومی آمریکا را متقاعد کند که درگیریهای خاورمیانه، و به ویژه جنگ در غزه، جنگی بین خیر و شر است و اسرائیل تنها مانع در راه «فتح» منطقه به دست جمهوری اسلامی است.
نتانیاهو در رونمایی از استراتژی جدید خود علیه جمهوری اسلامی و حماس، گفت:«شکست حماس از سوی اسرائیل، ضربهای قوی به محور ترور ایران خواهد بود.»
او خطاب به نمایندگان کنگره آمریکا و افکار عمومی در این کشور گفت: «مبارزه ما مبارزه شماست. دشمنان ما دشمنان شما هستند و پیروزی ما پیروزی شما خواهد بود.»
نتانیاهو در ادامه با اشاره به بسیاری از نیروهای نیابتی ایران در منطقه، وضعیت را به عنوان برخورد بین «بربریت و تمدن» صورتبندی کرد و تأکید کرد که «برای پیروزی نیروهای متمدن، آمریکا و اسرائیل باید با هم بایستند.»
نتانیاهو در میان موافقتها و مخالفتها در آمریکا
بسیاری از حاضران در کنگره از حضور نتانیاهو و صحبتهای او استقبال کردند و همانطور که در این سخنرانیها مرسوم شده است، حمایت خود را با تشویقهای ایستاده نشان دادند.
اما در عین حال، دستکم ۵۰ نماینده دموکرات و یک سناتور دموکرات، با اعلام قبلی حضور در این سخنرانی را تحریم کردند و شماری از آنان همزمان در جمع خانوادههای آمریکایی و اسرائیلی که از حمله ۷ اکتبر حماس آسیب دیدند و از سیاستهای نتانیاهو ناراضی هستند، حاضر شدند و صحبتهای آنان را شنیدند.
کامالا هریس، معاون رییسجمهور هم که همزمان رییس سنا است و در رقابت برای نامزدی حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴پیشتاز است، به خاطر آنچه حضور در کارزار انتخاباتی اعلام شده، در سخنرانی نتانیاهو حاضر نشد.
معمولا معاون رئیسجمهور بر سخنرانیهای مقامات خارجی که برای همه اعضا کنگره برنامه ریزی میشود نظارت دارد، اما هریس برای کارزار انتخاباتی خود که یکشنبه آغاز شد، در ایندیاناپولیس بود و در کنگره حضور نداشت.
به گفته یک دستیار هریس که با پولیتیکو صحبت کرده، عدم حضور هریس درکنگره «نباید به عنوان تغییری در موضع او نسبت به اسرائیل تفسیر شود.»
دیوید فریدمن، که در دوران ریاستجمهوری ترامپ به عنوان سفیر آمریکا در اسرائیل خدمت میکرد، از غیبت کامالا هریس در کنگره به شدت انتقاد کرد و گفت این نه تنها به نتانیاهو بلکه توهین به اسرائیل بود.
فریدمن در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «امتناع او از نشستن در جایگاه ریاست کنگره در زمان سخنرانی نتانیاهو، به شما همه چیز را درباره موضع او نسبت به اسرائیل میگوید. گروههای یهودی چپ افراطی هم که سعی در توجیه این توهین باور نکردنی دارند، نمیتوانند کسی را متقاعد کنند.»
بایدن و هریس قرار است روز پنجشنبه به طور جداگانه در کاخ سفید با نخستوزیر اسرائیل دیدار کنند. دونالد ترامپ، رییسجمهور سابق هم قرار است روز جمعه با نتانیاهو در فلوریدا دیدار کند.
اعتراضات به سفر بنیامین نتانیاهو
سخنرانی امسال نتانیاهو در کنگره ایالات متحده به دلیل جنگ جاری در غزه که بنا بر اعلام وزارت بهداشت غزه منجر به کشته شدن تقریبا ۴۰ هزار فلسطینی شده است، بیش از هر زمان دیگری بحثبرانگیز بود.
در زمان سخنرانی نتانیاهو، هزاران نفر در نزدیکی ساختمان کنگره در واشنگتن دیسی در اعتراض به حضور نخستوزیر اسرائیل در واشینگتن دیسی تجمع کردند.
بنیامین نتانیاهو به این اعترضات هم واکنش نشان داد و با نقل قول از مدیر اطلاعات ملی آمریکا، گفت که ایران اعتراضات ضد اسرائیلی در آمریکا را تامین مالی میکند: «من پیامی برای این معترضان دارم، وقتی سرکوبگران تهران که همجنسگرایان را از جرثقیلها آویزان میکنند و زنان را به دلیل نداشتن پوشش ]مطلوب حکومت[از موهایشان میکشند، شما را تحسین و ترویج و تامین مالی میکنند، یعنی شما رسما به ابزارهای مفید ایران تبدیل شدهاید.»
آوریل هینس، مدیر اطلاعات ملی، اوایل ماه جاری میلادی هشدار داد که عوامل مرتبط با حکومت ایران در ظاهر و پوشش فعالان آنلاین، اعتراضات مربوط به جنگ اسرائیل و حماس در غزه را تشویق کردهاند و حتی از معترضان حمایت مالی کردهاند.
نتانیاهو همچنین در صحبتهایش از جو بایدن هم برای پاسخگویی به حملات ۷اکتبر حماس به اسرائیل تشکر کرد و از کمکهای او برای آزادی گروگانها و حمایتهای مداوم پس از حمله قدردانی کرد.
نخستوزیر اسرائیل پیش از ورود به آمریکا، ابراز امیدواری کرده بود دیدارش با بایدن، تلاشهای دو کشور را علیه آنچه «محور تروریستی ایران» و نیروهای نیابتی آن خوانده بود، تقویت کند.
نتانیاهو سهشنبه هنگام رسیدن به واشینگتن دیسی، با نمایندگان خانوادههای گروگانهای اسرائیلی-آمریکایی که در اسارت حماس هستند، دیدار کرد. بر اساس گزارشها، آن خانوادهها از اسرائیل با نخستوزیر همراه شده و در پرواز او بودهاند.
کمی پس از این دیدار، نتانیاهو گفت هرگونه توقف در اقدامات نظامی علیه حماس میتواند امنیت اسرائیل را در برابر تهدیدات جمهوری اسلامی به خطر بیندازد: «من به هیچ وجه حاضر نیستم از پیروزی بر حماس دست بردارم. اگر از این کار دست برداریم، در برابر کل محور شرارت ایران در خطر خواهیم بود.»
نتانیاهو گفت او تمام تلاش خود را میکند تا هدف انسانی مهم بازگرداندن گروگانها و در عین حال انجام اقداماتی که برای «حفظ موجودیت دولت اسرائیل» لازم است را با هم ترکیب کند.
نسلکشی در غزه
نخستوزیر اسرائیل در جریان صحبتهایش در کنگره آمریکا همچنین گفت اتهام دیوان کیفری بینالمللی مبنی بر اینکه اسرائیل مردم غزه را به گرسنگی کشانده، «مزخرف» و «کاملا ساختگی» است، اما سیانان میگوید گروههای کمکهای بشردوستانه میگویند شواهد واضحی وجود دارد که اسرائیل اجازه نداده به اندازه کافی کمکهای بشردوستانه وارد نوار غزه شود.
به گفته این سازمانها، ارتش اسرائیل به اندازه کافی تلاش نکرده است تا عملیاتهای نظامی خود را با فعالیتهای گروههای کمکرسانی هماهنگ کند تا این گروهها بتوانند به طور امن کمکها را در داخل غزه توزیع کنند.
اسرائیل همچنین در مقاطع مختلفی از جنگ نشان داده میتواند جریان کمکها به غزه را قطع و وصل کند. اعضای دولت نتانیاهو نیز در چندین مورد خواستار قطع کامل کمکها به غزه شدهاند.
نتانیاهو در صحبتهایش گفت که عملیاتهای نظامی اسرائیل در رفح، تقریبا هیچ تلفات غیرنظامی در پی نداشته است. سیانان با راستی آزمایی این ادعا گزارش داده که این صحبت با توجه به حملات متعدد در رفح که منجر به تلفات غیرنظامی شده است، به وضوح نادرست است.
نتانیاهو همچنین گفت اسرائیل یکی از پایینترین نرخهای تلفات غیرنظامی در جنگها را دارد، گزارهای که سیانان میگوید کارشناسان نظامی -از جمله ژنرالهای سابق آمریکایی- بارها رد کردهاند و میگویند اسرائیل احتیاط کافی برای جلوگیری از تلفات غیرنظامی انجام نمیدهد.