نتایج مطالعات جدیدی در بریتانیا نشان میدهند که کلسترول بالا نقشی بسیار مهم در ابتلا به بیماری زوال عقل دارد. دانشمندان از ۱۴ عامل خطرناک نام بردند که بر بروز اختلالات شناختی تاثیر میگذارند.
فایننشال تایمز در گزارشی نوشت که برای اولینبار، دانشمندان کلسترول بالا و از دست دادن بینایی را با ابتلا به زوال عقل یا دمانس مرتبط دانستند و آن را جزو چند عامل خطر مهم خواندند که در صورت کاهش میتواند در تقریبا نیمی از موارد، از ابتلا به این بیماری پیشگیری کند یا بروز آن را به تاخیر بیاندازد.
تحقیقات جدید کمیسیون ویژه لنسنت (Lancet) در زمینه پیشگیری، مداخله و مراقبت از زوال عقل نشان میدهد که کلسترول بالا در افراد بالای ۴۰ سال و مشکلات شنواییدو عاملی هستند که بیشترین ارتباط را با بروز زوال عقل در سطح جهان دارند.
این گزارش گفت سطح تحصیلات پایین در اوایل زندگی و انزوای اجتماعی در سنین بالاتر نیز نقش مهمی در ابتلا به زوال عقل دارند.
گِیِر سِلبِک، از اعضای کمیسیون و مدیر تحقیقات در مرکز ملی سالمندی و سلامت نروژ، گفت این تحقیق برای اولین بار نشان داد که کاهش عوامل خطرزای «تغییرپذیر» میتواند احتمال ابتلا به زوال عقل را تا ۴۵ درصد کاهش دهد.
او همچنین افزود: «ترک سیگار و درمان مشکلات بینایی نیز خطر ابتلا به این بیماری را کاهش میدهد.»
این کمیسیون با تاکید بر افزایش چشمگیر آمار ابتلا به زوال عقل در جهان، از افراد خواست تا با تغییر در سبک زندگیشان، عوامل خطرناک را کاهش دهند و از سوی دیگر، خواهان اتخاذ تدابیری کلانتر از سوی دولتها در این زمینه شد.
سوزان کولهاس، مدیر اجرایی تحقیقات آلزایمر بریتانیا گفت که بسیاری از این عوامل خطرزا مانند «سیگار کشیدن» از جمله مواردی هستند که افراد میتوانند آن را کنترل کنند.
به گفته او اما سایر مسائل مانند آلودگی هوا و آموزش در دوران کودکی، فراتر از توانایی افراد و جوامع هستند.
کولهاس تاکید کرد: «مقابله با این موارد، نیازمند تغییرات ساختاری در جامعه است تا همه افراد از شانس داشتن یک زندگی سالم و عاری از تاثیر زوال عقل برخوردار شوند.»
کاهش عوامل خطر تضمین نمیکند که افراد دیگر بهطور قطع مبتلا به زوال عقل نخواهند شد، بلکه بهطور کلی، احتمال بروز این بیماری را در سطح جامعه کم میکند.
سلبک گفت: «یکی از درسهای تحقیقات جدید این بود که کارهای زیادی وجود دارد که میتوانید برای کاهش خطر ابتلا به زوال عقل انجام دهید؛ از جمله فعالیتهای بدنی، احتمالا فعالیتهای ذهنی و موارد دیگر. حتی اگر بالای ۸۰ سال سن داشته باشید.»
پیشبینی میشود تعداد افراد مبتلا به زوال عقل در سراسر جهان تا سال ۲۰۵۰ تقریبا سه برابر شود.
هزینههای بهداشتی و اجتماعی مرتبط با این بیماری نیز بیش از یک تریلیون دلار در سال تخمین زده میشود.
با اینحال برخی از کشورهای پردرآمد از جمله ایالات متحده و بریتانیا، تعداد افراد مسن مبتلا به زوال عقل بهطور نسبی کاهش یافته است.
دلیل این موضوع را تا حدی به «ایجاد تابآوری شناختی و جسمی در طول زندگیو کاهش آسیبهای عروقی» نسبت دادهاند.
کمیسیون درباره ضرورت تمرکز ویژه بر کشورهایی با درآمد کم و متوسط هشدار داد و گفت آنها احتمالا کمتر قادر به مقابله با عوامل خطرزا در سطح گسترده هستند.
سلبک گفت داروهای موثر در بهبود برخی علائم زوال عقل و درمان آب مروارید برای مقابله با از دست رفتن بینایی، در چنین کشورهایی به راحتی در دسترس نیستند.
کلوزا فری، از نویسندگان گزارش و استاد اپیدمیولوژی در برزیلهم درباره مشکلات بیشتر چنین کشورهایی در مواجهه با عوامل خطرآفرین در ابتلا به زوال عقل هشدار داد.
او گفت به دلیل پیری سریع جمعیت و افزایش فشار خون بالا، دیابت و چاقی در این کشورها احتمال گسترش زوال عقل نیز بالاتر میرود.
فری تاکید کرد باید به سرعت اقداماتی با سیاستهای مشخص اتخاذ شود که مزایای بالقوه زیادی داشته باشد و هزینههایش را جبران کند.
کمیسیون لنسنت در گزارش خود مجموعهای از اقدامات را برای کاهش عوامل خطرآفرین در ابتلا به زوال عقل توصیه کرد.
این اقدامات شامل پیشگیری و درمان مشکلات شنوایی، بینایی و افسردگی، ترویج فعالیتهای ذهنی در طول زندگی، کاهش عوامل خطر بیماریهای عروقی مانند چاقی، بهبود کیفیت هوا و فراهم کردن محیطهای اجتماعی است که تعامل اجتماعی را افزایش میدهند.
تحلیل منتشر شده دیگری در مجله سلامتی لنست نشان میدهد که در صورت اتخاذ برخی از این اقدامات در کشوری مانند انگلیس وطی حدود ۲۰ سال، میتوان بیش از چهار میلیارد پوند صرفهجویی مالی کرد و بیش از ۷۰ هزار سال زندگی باکیفیتتر را به دست آورد.