ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، روز چهارشنبه چهارم مهر به غرب هشدار داد که اگر اوکراین با موشکهای متعارفی که از غرب گرفته به خاک روسیه حمله کند، این کشور میتواند در پاسخ از سلاحهای هستهای استفاده کند.
او گفت مسکو هر گونه حمله اوکراین با حمایت یک قدرت هستهای را یک حمله مشترک به خود قلمداد خواهد کرد.
تصمیم پوتین برای تغییر دکترین هستهای رسمی روسیه، واکنش کرملین به رایزنیهای ایالات متحده و بریتانیا در این مورد محسوب میشود که آیا به اوکراین اجازه شلیک موشکهای متعارف غربی به عمق خاک روسیه را بدهند یا خیر.
پوتین در آغاز نشست شورای امنیت روسیه گفت که این تغییرات در پاسخ به چشمانداز جهانی است که به سرعت در حال تغییر است و در آن تهدیدها و خطرات جدیدی علیه روسیه شکل گرفته است.
پوتین ۷۱ ساله، تصمیمگیرنده اصلی در مورد زرادخانه بزرگ هستهای روسیه است. او گفت که میخواهد بر یک تغییر کلیدی بهطور خاص تاکید کند.
پوتین گفت: «پیشنهاد شده است که تجاوز به روسیه از سوی هر کشور غیر هستهای که با مشارکت یا حمایت یک کشور هستهای انجام گرفته، بهعنوان حمله مشترک آنها به فدراسیون روسیه در نظر گرفته شود.»
پوتین گفت: «شرایط استفاده روسیه از سلاحهای هستهای آشکار و روشن است.»
او افزود که مسکو در صورت تشخیص شروع حملات گسترده هوایی، موشکی یا پهپاد علیه خود، چنین اقدامی را در نظر خواهد گرفت.
پوتین گفت که روسیه همچنین این حق را برای خود محفوظ میدارد که در صورت تجاوز به کشور متحدش بلاروس، با همین تسلیحات، از سلاحهای هستهای استفاده کند.
رییسجمهوری روسیه گفت که این توضیحات به دقت تنظیم شده و متناسب با تهدیدات نظامی مدرنی است که روسیه با آن مواجه است.
این سخنان نشان میدهد که دکترین هستهای روسیه در حال تغییر است.
براساس دکترین هستهای منتشر شده فعلی روسیه، که با فرمان سال ۲۰۲۰ پوتین اعلام شد، روسیه ممکن است در صورت حمله هستهای از سوی دشمن یا یک حمله متعارف که موجودیت کشور را تهدید کند، از سلاحهای هستهای استفاده کند.
تغییرات مطرحشده از سوی پوتین شامل گسترش موقعیتهایی است که به روسیه اجازه میدهد استفاده از سلاح هستهای را در نظر بگیرد. این تغییرات از جمله شامل قرار دادن بلاروس بهعنوان متحد کرملین نیز می|شود.
به گفته بیل برنز، مدیر آژانس اطلاعات مرکزی، ایالات متحده در سال ۲۰۲۲ آنقدر نگران استفاده احتمالی روسیه از سلاحهای هستهای تاکتیکی بود که به پوتین در مورد عواقب استفاده از چنین سلاحهایی هشدار داد.
رویارویی
جنگ دو و نیم ساله اوکراین باعث شکلگیری جدیترین رویارویی بین روسیه و غرب از زمان بحران موشکی کوبا در سال ۱۹۶۲ شده است.
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، ماههاست که از متحدان کییف میخواهد که به اوکراین اجازه دهند از موشکهای دوربرد غربی، از جمله دو سامانه موشکی آمریکا و بریتانیا برای حمله به عمق خاک روسیه استفاده کند تا توانایی مسکو برای ادامه حملات به اوککراین را محدود کند.
با پیشروی تدریجی نیروهای روسی در شرق این کشور، اوکراین شهرهایی کلیدی را از دست داده است و جنگ در حال ورود به مرحلهای است که مقامات روسی آن را خطرناکترین مرحله جنگ تا امروز قلمداد میکنند.
زلنسکی از غرب خواسته است که از «خطوط قرمز» روسیه عبور کند و آنها را نادیده بگیرد. برخی از متحدان غربی نیز از ایالات متحده خواستهاند که این کار را انجام دهد و به اوکراین اجازه استفاده از موشکهای دوربرد را بدهد..
آندری یرماک، رئیس دفتر زلنسکی، در پاسخ به اظهارات پوتین گفت: «روسیه دیگر هیچ ابزاری برای ارعاب جهان به غیر از باجخواهی هستهای ندارد. این ابزارها کار نخواهند کرد.»
هم پوتین و هم جو بایدن رییسجمهوری آمریکا هشدار دادهاند که رویارویی مستقیم روسیه و ناتو میتواند به جنگ جهانی سوم منجر شود. دونالد ترامپ، نامزد جمهوریخواه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، نیز نسبت به خطر بروز یک جنگ هستهای هشدار داده است.
روسیه بزرگترین قدرت هستهای جهان است. ۸۸ درصد کلاهکهای هستهای جهان در اختیار روسیه و ایالات متحده است.
پوتین در سخنان خود در جلسه شورای امنیت روسیه، گفت که کار بر روی اصلاحات برای تغییر دکترین هستهای این کشور از سال گذشته آغاز شده است.