با افزایش تنش‌ها در منطقه، شرکت‌های هواپیمایی پروازهای خود را بر فراز افغانستان افزایش دادند. رویترز گزارش داد شرکت‌های هواپیمایی سنگاپور ایرلاینز، بریتیش ایرویز و لوفت‌هانزا که سال‌ها بود از این حریم هوایی اجتناب می‌کردند، اکنون آن را از اسمان اسرائیل و ایران «امن‌تر» می‌دانند.

رویترز روز جمعه، دوم شهریور، در گزارشی نوشت این شرکت‌های هواپیمایی، از سه سال پیش با قدرت گرفتن دوباره طالبان و توقف خدمات کنترل ترافیک هوایی، دیگر برای مسیرهای بین آسیا و اروپا، دیگر از آسمان افغانستان عبور نمی‌کردند.

خدمات کنترل ترافیک هوایی افغانستان هنوز از سر گرفته نشده‌اند، اما شرکت‌های هواپیمایی اکنون حریم هوایی بین ایران و اسرائیل را خطرناک‌تر از آسمان این کشور می‌دانند.

بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی پس از بسته شدن حریم هوایی روسیه روی اکثر خطوط هوایی غربی در پی آغاز جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۲، مسیر خود را به ایران و خاورمیانه تغییر داده بودند.

یان پتچنیک، سخنگوی سازمان فلایت‌رادار ۲۴ گفت با افزایش تنش‌ها در خاورمیانه، محاسبات استفاده از حریم‌های هوایی نیز تغییر کرده‌اند.

به گفته او، خطوط هوایی تا حد ممکن، به دنبال کاهش خطر هستند و با توجه به تنش‌های کنونی بین ایران و اسرائیل، عبور از آسمان افغانستان را گزینه‌ای امن‌تر می‌بینند.

تحلیل داده‌های فلایت‌رادار ۲۴ نشان می‌دهد تعداد پروازها بر فراز افغانستان در هفته دوم ماه آگوست بیش از هفت برابر نسبت به مدت مشابه سال گذشته میلادی افزایش یافته است.

این تغییرات از اواخر فروردین امسال و با حملات موشکی و پهپادی متقابل جمهوری اسلامی و اسرائیل آغاز شد.

داده‌های ردیابی پرواز از آن زمان نشان می‌دهند که لوفت‌هانزا، سنگاپور ایرلاینز، بریتیش ایرویز و سایر شرکت‌های هواپیمایی از همان زمان، چند پرواز را در حریم هوایی افغانستان آغاز کردند.

با این‌حال این روند با کشته شدن اسماعیل هنیه و فواد شکر، از رهبران ارشد حماس و حزب‌الله و نگرانی‌ها از حملات تلافی‌جویانه به اسرائیل، گسترش یافت.

گروه لوفت‌هانزا به رویترز گفت که از اوایل جولای (برابر با اواسط تیر) تصمیم گرفت پرواز بر فراز حریم هوایی افغانستان را از سر بگیرد.

ترکیش ایرلاینز، تای ایرویز و گروه ایر فرانس-کی‌ال‌ام، دیگر شرکت‌های هواپیمایی هستند که از اواخر فروردین، پروازهای خود را بر فراز افغانستان افزایش داده‌اند.

داده‌های ردیابی پرواز نشان می‌دهد که ایواایر تایوان هم از اوایل مرداد (اواخر جولای) عبور از این مسیر را آغاز کرده‌اند.

تغییر مسیرها با تسهیل دستورالعمل‌های تنظیم‌کنندگان هوانوردی درباره افغانستان امکان‌پذیر شده است.

سازمان هوانوردی فدرال آمریکا (FAA) اواسط تیر امسال اعلام کرد که هواپیماها می‌توانند در ارتفاع پایین‌تری بر فراز بخشی از شمال شرقی افغانستان، یعنی کریدور واخان پرواز کنند؛ مسیری که برای عبور از تاجیکستان به پاکستان استفاده می‌شود.

حدود یک سال پیش این سازمان، ممنوعیت پرواز بر فراز افغانستان را لغو اما اعلام کرده بود که هواپیماها باید در ارتفاع بالای ۹ هزار و ۷۵۳ متری از زمین پرواز کنند تا از اثرگذاری تسلیحات زمین به هوا کاسته شود.

با این حال، تنها تعداد کمی از خطوط هوایی تا اواخر فروردین امسال به استفاده از این مسیر پرداخته بودند.

گروه ایمنی پرواز OPSGROUP ماه گذشته میلادی هشدار داد که در استفاده از حریم هوایی افغانستان، هیچ تضمینی برای ایمنی خدمه یا مسافران در صورت نیاز به فرود اضطراری وجود ندارد.

در نبود کنترل ترافیک هوایی، خلبانانی که از آسمان افغانستان عبور می‌کنند، طبق پروتکل تدوین شده از سوی سازمان بین‌المللی هوانوردی و اداره هوانوردی غیرنظامی افغانستان، از طریق رادیو با هواپیماهای مجاور صحبت می‌کنند.

سازمان ایمنی هوانوردی اروپا با تکرار اطلاعیه خود درباره مناطق جنگی در ماه گذشته میلادی، اعلام کرد که «گروه‌های افراطی غیردولتی همچنان فعال هستند و ممکن است به صورت پراکنده تاسیسات هوانوردی را هدف قرار دهند».